به گزارش سلامت نیوز به ایران، طبق گفته رئیس بیمارستان سوانح سوختگی شهید مطهری، سالانه 3 هزار نفر جانشان را به علت سوختگی از دست می‌دهند.
همچنین بیش از 40 درصد از کسانی که دچار سوختگی می‌شوند، یا معلول شده یا دچار درجاتی از ناتوانی و از کارافتادگی می‌شوند. سوختگی پر هزینهترین حادثه قابل پیشگیری است. جرقه اگر آتش می‌زند، اسید اگر می‌سوزاند، برق اگر خشک می‌کند و گاز اگر منفجر می‌شود، فقط برای غریبه‌ها نیست. همه چیز از یک غفلت شروع می‌شود، از یک ساده‌انگاری با پایانی تلخ و دردناک که عاقبتش جراحی‌های متعدد و هزینه‌های سرسام‌آور است. اما اگر موضوع پیشگیری در کشور اجرا شود، براساس اعلام متخصصان تا 90 درصد این سوختگی‌ها اصلاً رخ نمیدهد.
تعداد زیادی از بیماران سوختگی برای درمان به طب سنتی غیرمعتبر مراجعه می‌کنند و برخی هم دچار سوختگی‌های کوچک و جزئی می‌شوند که در مراکز درمان سرپایی، درمانگاه‌ها و... پذیرش می‌شوند، این دسته از سوختگی‌ها معمولاً گزارش نمی‌شود. به همین دلیل اطلاعات سوختگی در کشور فقط بر اساس آمار بیمارستان‌ها جمعآوری می‌شود.
دکتر مصطفی دهمردهئی فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی و رئیس بیمارستان سوانح سوختگی شهید مطهری با بیان اینکه سالانه 300 هزار نفر در کشور دچار سوختگی می‌شوند، می‌گوید: «اگر بخواهیم مشکل سوختگی مردم را حل کنیم، باید مشکلات پیشگیری از سوختگی حل شود.
در تمامی کشورها که در این زمینه به موفقیت رسیده‌اند، پیشگیری در اولویت آنها قرار گرفته است. از کل آمار سوختگی که با درجات مختلف در کشور ثبت شده است، حدود 30 هزار نفر بستری می‌شوند، از این تعداد 40 درصد معلول خواهند شد که جمعیتی حدود 13 هزار نفر می‌شود و متأسفانه حدود 3 هزار نفر هم جانشان را از دست می‌دهند.
افرادی که در بخش‌ها و بیمارستان‌های سوختگی بستری می‌شوند، معمولاً سوختگی شدید دارند و حداقل 10 درصد سطح بدن یا نقاط حساس بدن آنها سوخته است، یا بیماری‌های دارند که با سوختگی شرایط را برایشان بدتر می‌کند.»
کمبود 1500 تخت سوختگی در کشور
به ازای هر یک نفر بستری سوختگی، حدود 8 نفر به صورت سرپایی درمان می‌شوند. دکتر دهمردهئی با اشاره به مشکلات بیماران سوختگی در حوزه درمان توضیح می‌دهد: «بزرگ‌ترین معضل ما در درمان، نبود تخت‌های استاندارد برای درمان بیماران سوختگی است. میزان مرگ و میر بیماران سوختگی در کشور دو برابر متوسط جهانی است، چون تجهیزات و امکانات بخش‌ها و بیمارستان‌های سوختگی، برخلاف دانش فنی و نیروی انسانی مجرب کشور، ناچیز، فرسوده و غیراستاندارد هستند. البته قرار است بیمارستان 150 تختخوابی بابالحوائج که در بلوار کن ساخته شده است تا پایان سال افتتاح شود. با اضافه شدن تخت‌های این مرکز درمانی به بخش سوختگی کشور، کمی این مشکل حل خواهد شد. براساس استانداردهای جهانی، تخت‌های سوختگی باید تک تخت نهایتاً دو تخت باشد که این بیمارستان جدید شرایط استاندارد را دارد اما هنوز به بهرهبرداری نرسیده است. به طور کلی حدود هزار و 500 تخت سوختگی کم داریم که برای جبران این کمبود از تخت‌های عادی برای بیماران سوختگی استفاده میکنیم. به همین دلیل مسأله مهم استاندارد نبودن تختهاست. ما نمیتوانیم پنج مریض سوختگی را در یک اتاق قرار دهیم، چون عفونت بین بیماران منتقل می‌شود، اما اکنون در بیمارستان مطهری ناچار هستیم چند بیمار را در یک اتاق بستری کنیم.»
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی شهید مطهری با اشاره به چالش این روزهای درمان سوختگی می‌گوید: «عدم تمایل افراد برای فعالیت در بخش سوختگی چالش دیگری است که به دلیل تعرفههای پایین این بخش حاصل شده است. بخش سوختگی به لحاظ کاری، سختی بسیاری دارد و همین موضوع باعث شده است، همکاران تمایلی به حضور در بخش درمان سوختگی نداشته باشند. البته معضل کمبود پرستار در تمام بخشهای بیمارستان‌ها مشهود است، اما اگر تعرفهها اصلاح شود و امکانات بیشتری در اختیار مراکز درمان سوختگی قرار دهند، قطعاً مشکلات کمتر خواهد شد.»
هزینه بالای درمان سوختگی
به لحاظ سنی بیشترین سوختگی‌ها در سنین کار و تولید است که از 15 تا 40 سال را شامل می‌شوند. او با بیان این موضوع به هزینه‌های درمان سوختگی هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «با تلاش وزارت بهداشت پانسمانهای خارجی تحت پوشش بیمه قرارگرفتند که قدمی بسیار مثبت است، اما لباس سوختگی هنوز بیمه نیست. بیماران سوختگی بعد از انجام عمل باید لباس ویژه تن کنند که به دلیل اینکه هزینه سنگینی دارد، مشکلات بسیاری برای بیماران ایجاد کرده است. مثلاً اگر بیماری بخواهد برای کل بدن لباس تهیه کند، باید حدود 25 میلیون تومان هزینه کند که تازه این رقم برای جنس ایرانی است. برای خرید جنس خارجی هزینهها بسیار گرانتر خواهد بود. هزینه یک پانسمان 20 در 25 سانت یک میلیون تومان است که 100 هزار تومان آن را بیمار باید پرداخت کند و برای یک روز حداقل فرد به 20 پانسمان نیاز دارد. فرانشیز بیمار روزانه دو میلیون تومان فقط برای پانسمان است. البته گرانی فقط برای لباس و پانسمان نیست، داروهایی که بیماران سوختگی باید استفاده کنند یا پمادهای بعد جراحی، قیمت بالایی دارند. متأسفانه تحت پوشش بیمه هم نیستند. امیدواریم اقدام مثبتی که دولت برای پانسمانهای خارجی انجام داد، برای سایر ملزومات دیگر درمان سوختگی هم انجام شود.»
90 درصد سوختگی‌ها با پیشگیری اصلاً رخ نمیدهند
هر یک تومان سرمایه گذاری در پیشگیری از سوختگی، 30 برابر سوددهی برای مردم دارد. این فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی با بیان این موضوع به مدت زمان بستری افرادی که دچار سوختگی می‌شوند، اشاره می‌کند و می‌گوید: «اغلب افرادی که دچار سوختگی می‌شوند جزو دهک‌های پایین جامعه هستند؛ حتی قدرت پرداخت فرانشیز بیمه در بیمارستان‌ها را هم ندارند. مدت بستری بیماران سوختگی زیاد است و فرانشیزی که بیمار باید پرداخت کند بالاست. مثلاً بیمار دوماه در بیمارستان بستری می‌شود، فرانشیزی که خودش باید برای این مدت پرداخت کند حدود 25 میلیون تومان است. البته اگر برای ما اثبات شود کسی نمی‌تواند این هزینه را پرداخت کند، بیمارستان با کمک خیرین این هزینه را تقبل می‌کند.»
رئیس بیمارستان سوانح سوختگی شهید مطهری با اشاره به آموزش عمومی و فرهنگ‌سازی برای پیشگیری از سوختگی و ضرورت آن برای مردم می‌گوید: «سوختگی پرهزینهترین حادثه قابل پیشگیری است. اگر موضوع پیشگیری در کشور اجرا شود، 90 درصد این سوختگی‌ها اصلاً رخ نمیدهد. آموزش و فرهنگ‌سازی حلقه مفقوده حوزه سوختگی است. بارها با مسئولان رسانه ملی صحبت کردیم تا آموزشهایی را برای پیشگیری از سوختگی تهیه و پخش کنند. متأسفانه یا این کار را نمیکنند یا زمانیهایی را برای پخش برنامه در نظر میگیرند که مردم خواب هستند. در صورتی که این نوع آموزشهای حیاتی باید میان برنامههای پربازدید، فوتبال و... پخش شود، نه نیمه شب که مردم خواب هستند. در بحث سوختگی، استانداردسازی و اجرای کمپینهای تبلیغاتی برای آموزش مردم از واجبات است.»
سوختگی در مردان بیشتر است
این متخصص جراحی پلاستیک، درباره دلایل سوختگی میان ایرانی‌ها می‌گوید: «اگر بخواهیم از نظر جنسیت بررسی کنیم، مردان بیشتر از زنان دچار سوختگی می‌شوند. این گروه از جامعه با شعله می‌سوزند و بیشتر آسیب از ناحیه دستان‌شان است. به طور مثال، ممکن است فرد در کارخانه محل کار دچار سوختگی شود. دسته دوم زنان هستند که با توجه به سوختگی با مایعات داغ در آشپزی اتفاق می‌افتد. کودکان در دسته سوم قرار دارند که سوختگی آنها بیشتر با مایعات داغ و به علت سهل‌انگاری والدین رخ می‌دهد. سوختگی با آتش به ویژه هنگام درست‌کردن کباب از دیگر علل سوختگی محسوب می‌شود. ژل‌های آتش‌زا که برای سوزاندن زغال استفاده می‌شوند نیز می‌توانند سبب سوختگی شوند. ناگفته نماند سالی دو هزار سوختگی در سانحه برق گرفتگی داریم که قطع عضو در آنها بالاست.»
مشکلات روانی و اجتماعی بیماران سوختگی بسیار بالاست. دکتر دهمردهئی با بیان این مطلب توضیح می‌دهد: «به غیر از مشکلات جسمی، بیماران سوختگی به علت تغییر پوست و دفرمه شدن ظاهرشان منزوی می‌شوند. به همین دلیل طلاق در افرادی که دچار سوختگی می‌شوند، شایع است، مخصوصاً اگر زن سوخته باشد. خودکشی، افسردگی، ایزوله شدن اجتماعی در این افراد بیشتر و شایع‌تر است. بدترین کاری که مردم در هنگام روبه‌رو شدن با چنین افرادی انجام می‌دهند، زل زدن زیاد و سؤال‌پیچ کردن است. این دو کار، افراد را به شدت آزار می‌دهد.»
نظر شما